- W Malborku-Kałdowie, Szymankowie oraz w Tczewie upamiętniono bohaterską postawę 21 inspektorów celnych i kolejarzy zamordowanych 1 września 1939 r.
- Hołd bohaterom złożyli m.in. sekretarz stanu, szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) Marcin Łoboda, dyrektorzy izb administracji skarbowej, parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych oraz kombatanci.
Przebieg uroczystości
Obchody rozpoczęły się od złożenia wieńców i wystrzelenia salwy honorowej „Światło Pokoju" pod Pomnikiem Celników Polskich w Malborku – Kałdowie.
To miejsce jest symbolem początku największej w dziejach ludzkości wojny. Przypomina nam o okrucieństwie i popełnionych zbrodniach, ale przede wszystkim mówi o pierwszych polskich ofiarach i ich bohaterstwie
– powiedział szef KAS Marcin Łoboda.
Pomnik ku czci celników polskich w Malborku-Kałdowie jest jedynym w Polsce pomnikiem upamiętniających poległych w trakcie II wojny światowej funkcjonariuszy celnych.
Uroczystości kontynuowano na dworcu kolejowym w Szymankowie, gdzie oddano hołd zamordowanym inspektorom celnym i kolejarzom.
Dziś, gdy wspominamy tamte dramatyczne czasy, stajemy przed obliczem historii z pełnym szacunkiem i zadumą. Niech ta uroczystość będzie dla nas wszystkich przypomnieniem, ale i możliwością uczczenia bohaterskich czynów, których ofiara nie była daremna
– powiedział szef KAS.
Nad ranem, 1 września, inspektorzy celni w Szymankowie zaalarmowali polskich żołnierzy, którzy stacjonowali przy strategicznym moście w Tczewie, dając im czas na jego wysadzenie.
Ostatnia część obchodów rocznicy odbyła się w Tczewie na Skwerze Bohaterów Szymankowa. Delegacje złożyły wieńce i wystrzelono salwę honorową „Światło Pokoju".
Dzisiaj mamy obowiązek złożyć bohaterom uroczyste przyrzeczenie, że ta ofiara, którą złożyli 85 lat temu, nie poszła na marne. Ich niezłomność i męstwo stanowi wkład w obronę Polski i wolności na świecie. To powód do dumy. Pamięć o tamtych wydarzeniach i świadectwo patriotyzmu wrześniowych bohaterów niech będzie wzorem do naśladowania
– powiedział Szef KAS Marcin Łoboda.
Mosty tczewskie miały kluczowe znaczenie pod względem militarnym - dzięki temu, że zostały wysadzone, niemieckie wojska nie mogły przedostać się do Prus Wschodnich i zaatakować Warszawy od północy.
Vinctis non victis
1 września 1939 roku, około godziny 4.30, w Szymankowie na Żuławach, Niemcy zamordowali dwudziestu jeden polskich celników i kolejarzy, którzy uniemożliwili przejazd niemieckiego pociągu pancernego i przekazali informację polskim żołnierzom, broniącym mostu w Tczewie. Ten bohaterski czyn spowolnił działania wojsk niemieckich, które podstępem chciały zdobyć strategiczną przeprawę przez Wisłę.
Pamiętamy o naszych poległych inspektorach celnych i kolejarzach walczących o naszą Ojczyznę.
Video
Deskrypcja tekstowa:
Zmiana warty przy pomniku w Malborku-Kałdowie. Przy pomniku napis "Nigdy nie zapomnimy". Powitanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pana Marcina Łobody z pododdziałami. Przemówienie Szefa KAS. Przygotowanie żołnierzy do salwy honorowej. Salwa honorowa.
Złożenie wieńca i zniczy przez Szefa KAS przy pomniku w Kałdowie. Złożenie zniczy przez Dyrektora Izby Admninistracji Skarbowej w Gdańsku pana Czesława Kalinowskiego oraz dyrektorów innych izb pod pomnikiem w Kałdowie.
Marsz pododdziałów. Uroczystości przy tablicy pamiątkowej w Szymankowie na dworcu kolejowym. Przemówienie Szefa KAS przy pomniku w Szymankowie. Złożenie wieńca i znicza przez Szefa KAS przy pomniku w Szymankowie.
Uroczystości na bulwarze w Tczewie przy tablicy pamiątkowej. Warta honorowa przy pomniku w Tczewie. Przemówienie Szefa KAS przy pomniku w Tczewie.Oddanie salwy honorowej przez żołnierzy.
Złożenie wieńca i zniczy przez Szefa KAS w asyście Dyrektora Izby Admninistracji Skarbowej w Gdańsku. Wieczór. Zapalone zniczy tworzą napis "Nigdy nie zapomnimy". Tablica końcowa Krajowej Administracji Skarbowej.